اگر صبح‌ها با سردرد از خواب بیدار می‌شوید، تنها نیستید! آمارها نشان میدهند که تقریباً یک نفر از هر سیزده نفر این تجربه ناخوشایند را دارد. این نوع سردردها بیشتر در زنان و در سنین ۴۵ تا ۶۴ سالگی دیده می‌شود. دلایل مختلفی می‌توانند پشت این سردردهای صبحگاهی باشند؛ از مشکلات خواب و بیماری‌های زمینه‌ای گرفته تا سبک زندگی. آپنه خواب، میگرن و کم‌خوابی از متهمان اصلی هستند. اما عادت‌هایی مثل دندان‌قروچه، مصرف الکل و حتی برخی داروها هم می‌توانند شما را با سردرد از خواب بیدار کنند. گاهی هم ترکیبی از این عوامل دست به دست هم میدهند تا صبح‌ها را برایتان سخت‌تر کنند. ما در این مقاله سعی میکنیم علت های سردرد صبجگاهی و راه درمان را برای شما بیان کنیم تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
چه چیزی باعث سردرد صبحگاهی می‌شود؟
هنگام انتقال از خواب به بیداری، بخش‌هایی از مغز شما هم شروع به فعال شدن می‌کنند. در این زمان، مغز نسبت به تغییراتی مثل حرکت بدن، لمس و صدا حساس‌تر می‌شود و همین حساسیت می‌تواند شما را مستعد احساس درد کند. از طرفی، هیپوتالاموس که مسئول تنظیم چرخه خواب و بیداری است، در مدیریت احساس درد هم نقش دارد. اگر خواب شما دچار اختلال شود، هیپوتالاموس نمی‌تواند وظایفش را به درستی انجام دهد، و در نتیجه ممکن است با سردرد صبحگاهی از خواب بیدار شوید. گرچه اختلالات خواب عامل اصلی سردردهای صبحگاهی هستند، اما دلایل دیگری هم وجود دارند که می‌توانند شما را با این درد ناخوشایند همراه کنند.
بیشتر بدانید: چکار کنیم جوش زیر پوستی نزنیم؟
آپنه خواب
افرادی که به آپنه انسدادی خواب مبتلا هستند، در طول شب تنفس‌شان به طور مکرر مختل می‌شود. یکی از نشانه‌های رایج آپنه خواب، سردردهای صبحگاهی است. این سردردها ممکن است به دلیل خروپف‌های بلند یا کمبود اکسیژن هنگام خواب به وجود بیایند. استفاده از دستگاه مناسب تنفس می‌تواند به بهبود آپنه خواب و کاهش سردردهای صبحگاهی کمک کند. علائم سردرد تنشی و راههای درمان آن را اینجا بخوانید.
خروپف
حتی اگر دچار آپنه خواب نباشید، خروپف به تنهایی می‌تواند زمینه‌ساز سردرد صبحگاهی شود. افرادی که مرتب خروپف می‌کنند، به ویژه اگر سابقه میگرن، بی‌خوابی یا مشکلات روانی داشته باشند، بیشتر در معرض این نوع سردرد قرار دارند.
کم‌خوابی و بی‌خوابی
کم‌خوابی یکی از دلایل شایع سردرد صبحگاهی است. کسانی که به بی‌خوابی مبتلا هستند معمولاً با مشکلاتی در به خواب رفتن یا ماندن در خواب مواجهند و در نتیجه خواب کافی ندارند. این کمبود خواب می‌تواند باعث بی‌قراری در روز و سردرد هنگام بیدار شدن شود.
اختلالات ریتم شبانه‌روزی بدن
ما به طور طبیعی یک چرخه خواب و بیداری ۲۴ ساعته دارد. اگر به هر دلیلی این ریتم دچار اختلال شود (مثلاً به خاطر کار شیفتی یا پروازهای طولانی)، احتمال سردرد صبحگاهی بالا می‌رود. ناهماهنگی در ساعت داخلی بدن باعث کاهش کیفیت خواب و در نهایت بروز سردرد می‌شود.
زیاد خوابیدن
شاید عجیب به نظر برسد، اما خواب بیش از حد هم می‌تواند باعث سردرد شود. خواب طولانی یا خواب بی‌کیفیت هر دو با شدت بیشتر سردردهای صبحگاهی ارتباط دارند. بنابراین بهتر است تعادل خواب را حفظ کنید.
میگرن
سردرد میگرنی که نوعی سردرد شدید و تکرارشونده است، معمولاً در صبح‌ها خودش را نشان می‌دهد. کسانی که میگرن دارند، بیشتر با مشکلات خواب روبه‌رو هستند و این ارتباط تنگاتنگ می‌تواند حملات میگرنی را تشدید کند.
دندان قروچه
دندان قروچه در خواب، یعنی ساییدن یا فشردن دندان‌ها هنگام خواب، یکی از دلایل شایع سردردهای صبحگاهی است. این فشار زیاد می‌تواند باعث ساییدگی دندان‌ها، درد عضلات فک و حتی آسیب به لثه‌ها شود. عواملی مثل نامرتبی فک، استرس، اضطراب، اختلالات خواب، مصرف الکل و کافئین از دلایل اصلی دندان قروچه به شمار می‌روند. دندانپزشک می‌تواند با معاینه متوجه شود که آیا دچار دندان قروچه هستید یا نه. معمولاً برای درمان از محافظ دندان شبانه استفاده می‌شود. در برخی موارد هم داروهای ضد درد یا روشهای مدیریت استرس مثل درمان شناختی-رفتاری توصیه می‌شود.
تنش عضلانی
نحوه‌ی خوابیدن و وضعیت بدنی شما هنگام خواب می‌تواند باعث ایجاد تنش عضلانی شود و این تنش به سردرد صبحگاهی ختم شود. انتخاب بالش مناسب، استفاده از یک تشک استاندارد و تغییر وضعیت خواب می‌تواند کمک بزرگی به کاهش این تنش‌ها بکند.
بیشتر بدانید: بیبی بوتاکس چیست؟
خماری
مصرف زیاد الکل، به‌خصوص اگر در یک شب بیش از شش نوشیدنی مصرف کنید، به شدت با سردردهای صبحگاهی ارتباط دارد. اما حتی نوشیدن مقدار کمتر هم می‌تواند خواب شما را مختل کند و باعث سردرد شود. الکل باعث می‌شود سریع‌تر بخوابید، اما خواب‌تان سبک‌تر و ناپایدارتر می‌شود و اغلب زودتر از خواب بیدار می‌شوید. همچنین الکل باعث دفع بیشتر مایعات از بدن شده و کم‌آبی ایجاد می‌کند که خود یکی از دلایل اصلی سردرد است. از طرفی الکل می‌تواند محرکی برای حملات میگرنی نیز باشد.
داروها و مکمل‌ها
برخی داروهای بدون نسخه و نسخه‌ای می‌توانند عوارضی مثل سردرد ایجاد کنند. جالب اینجاست که مصرف بیش از حد داروهای مسکن برای سردرد هم می‌تواند به چرخه‌ی سردرد مزمن دامن بزند. در مقابل، قطع ناگهانی برخی داروها نیز ممکن است باعث سردرد صبحگاهی شود. از جمله داروهایی که می‌توانند به سردرد منجر شوند می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- داروهای افیونی
- تریپتان‌ها
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی
- آسپرین
- استامینوفن
- داروهای ضداضطراب
نکاتی برای تسکین سردردهای صبحگاهی
اگر اغلب صبح‌ها با سردرد از خواب بیدار می‌شوید، حتماً این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. داشتن یک دفترچه‌ی خواب که در آن علائم، زمان خواب و عادات شبانه‌ی خود را یادداشت کنید، می‌تواند به پزشک کمک کند علت دقیق سردردهای شما را پیدا کند و یک برنامه‌ی درمانی مناسب برایتان طراحی کند.
علاوه بر درمان اختصاصی، بهبود عادت‌های خواب هم نقش مهمی در کاهش یا حتی از بین بردن سردردهای صبحگاهی دارد. برای بهتر کردن بهداشت خواب، می‌توانید این نکات را رعایت کنید:
برنامه‌ی خواب منظم داشته باشید:
هر شب در ساعت مشخصی بخوابید و صبح‌ها هم در همان زمان بیدار شوید، حتی در تعطیلات.
ورزش منظم انجام دهید:
سعی کنید چند ساعت قبل از خواب ورزش نکنید. ورزش درست قبل از خواب ممکن است باعث شود بدنتان دیرتر آرام بگیرد.
مصرف کافئین و الکل را محدود کنید:
نوشیدن قهوه در عصر یا نوشیدن الکل قبل از خواب می‌تواند خواب شما را سبک‌تر و بی‌کیفیت‌تر کند.
روتین شبانه آرامش‌بخش داشته باشید:
فعالیت‌های آرام مثل مطالعه، دوش گرفتن یا مدیتیشن به بدنتان سیگنال میدهند که وقت خواب رسیده است. با رعایت این نکات ساده و درمان مشکلات زمینه‌ای، می‌توانید شانس خلاص شدن از سردردهای صبحگاهی را بالا ببرید. حتماً با پزشک مشورت کنید تا بهترین مسیر درمانی برای شما انتخاب شود.
اگر هنگام خواب دهانتان خشک می شود، علت خشکی دهان در خواب را اینجا بخوانید.
